به گزارش سلامت نیوز به نقل از برنا؛ مقدار قند اضافی در مغز، هم مهارت‌های شناختی و هم سیستم کنترل مغز را مختل می‌کند. برای بسیاری از افراد، مصرف کمی قند اشتیاق برای دریافت میزان بیشتر شیرینی را تحریک می‌کند. قند اثرات شبه دارویی در مرکز پاداش مغز دارد.

مغز بیش از هر عضوی در بدن انسان از انرژی استفاده می‌کند و گلوکز منبع اصلی سوخت آن است. اما چه اتفاقی برای مغز می‌افتد هنگامی که در معرض مقدار زیادی قند قرار می‌گیرد؟

مقدار قند اضافی در مغز، هم مهارت‌های شناختی و هم سیستم کنترل مغز را مختل می‌کند. برای بسیاری از افراد، مصرف کمی قند اشتیاق برای دریافت میزان بیشتر شیرینی را تحریک می‌کند. قند اثرات شبه دارویی در مرکز پاداش مغز دارد. دانشمندان پیشنهاد کرده اند که غذاهای شیرین - همراه با غذاهای شور و چرب - می‌توانند اثرات مشابه اعتیاد در مغز انسان ایجاد کنند، که باعث از بین رفتن کنترل خود، پرخوری و در نهایت افزایش وزن می‌شود.

در انسان‌های اولیه، این محرک آن‌ها را به سمت غذاهای غنی از کالری سوق می‌داد، که در زمان کمبود غذا به زنده ماندن کمک می‌کرد. اما اکنون این انگیزه ابتدایی به شیوع بیماری‌های اپیدمی مانند چاقی و دیابت کمک می‌کند. ویژگی‌های رفتاری و عصبی بیوشیمیایی سوء مصرف مواد و پرخوری کاملاً مشابه است و ایده اعتیاد به مواد غذایی در بین دانشمندان در حال گسترش است.

پاسخ پاداش به قند

مشخص شده است که در انسان، غذاهای با گلیسمی بالا مناطقی از مغز را که با پاسخ پاداش مرتبط است فعال کرده و احساس گرسنگی شدید تری را در مقایسه با غذاهای کم قند خون تحریک می‌کنند. غذاهایی که باعث افزایش بیشتر گلوکز در خون می‌شوند، باعث ایجاد اعتیاد در مغز می‌شوند.

تحقیقات منتشر شده در مجله تغذیه بالینی آمریکا با استفاده از شاخص گلیسمی (GI) - اندازه گیری چگونگی تبدیل برخی غذاها به قند در بدن - برای آزمایش این روند و دریافت نتیجه در رابطه با خوردن یک وعده غذایی با شاخص گلیسمی بالا باعث فعالیت بیشتر مغز در مناطق درگیر در رفتار خوردن، پاداش و ولع خوردن می‌شود.

قند بر مغز چه تاثیراتی دارد؟

مطالعات اضافی در مورد فعالیت مغز شواهدی را تأیید کرده اند که حاکی از آن هستند پرخوری سیستم پاداش مغز را تغییر می‌دهد، و بیشتر باعث پرخوری می‌شود.

آیا شکر واقعاً اعتیاد آور است؟

با گذشت زمان، مقادیر بیشتری از شکر مورد نیاز است تا به همان سطح پاداش برسد. مطالعات نشان می‌دهند که پرخوری منجر به کاهش پاسخ پاداش و اعتیاد تدریجی به غذاهای فاقد مواد مغذی و غنی از قند، نمک و چربی می‌شود.

یک مطالعه منتشر شده PLoS One نشان داد که غذاهای شیرین می‌توانند اعتیاد آورتر از کوکائین باشند. اگرچه تحقیق روی حیوانات انجام شده است، اما محققان دریافتند که مصرف شیرینی زیاد حتی در افراد حساس به مواد مخدر و افراد معتاد می‌تواند از پاداش کوکائین فراتر رود.

چگونه شکر بر حافظه تأثیر می‌گذارد؟

در کل، قند اضافی در بدن مضر است. حتی یک مورد افزایش گلوکز در جریان خون می‌تواند برای مغز مضر باشد، در نتیجه عملکرد شناختی را کَند، از قدرت حافظه و تمرکز بکاهد.

برخی تحقیقات نشان می‌دهند که مصرف زیاد قند باعث التهاب در مغز می‌شود و منجر به بروز مشکلات در حافظه می‌شود. یک مطالعه ۲۰۱۶ که در Behavioral Brain Research منتشر شد نشان داد که نشانگرهای التهابی در هیپوکامپ موش‌هایی که از رژیم غذایی با قند بالا تغذیه می‌کنند وجود دارد، اما در کسانی که از رژیم غذایی استاندارد استفاده نمی‌کنند چنین نتایجی دریافت نشد.

با این حال خبر خوب این است که این آسیب التهابی ناشی از قند ممکن است دائمی نباشد.

یک مطالعه در سال ۲۰۱۷ در ژورنال Appetite نشان داد که با پیروی از رژیم کم قند و شاخص گلیسمی پایین، می‌توان آسیب حافظه ناشی از مصرف قند را برطرف کرد.

علاوه بر این، تحقیقات منتشر شده در مجله Nutrients در سال ۲۰۱۵ نشان داد که کاهش مصرف قند و مکمل اسیدهای چرب امگا ۳ و کورکومین باعث بهبود قدرت تمرکز و حافظه می‌شود.

شکر بر روحیه تأثیر دارد

شکر همچنین بر خلق و خوی تأثیر می‌گذارد. بر اساس یک مطالعه تصویربرداری از مغز، در جوانان سالم، توانایی پردازش احساسات با افزایش گلوکز خون به خطر می‌افتد.

مطالعه دیگری که در Diabetes Care منتشر شد نشان داد که افراد مبتلا به دیابت نوع ۲، احساس غم و اضطراب را در طی افزایش قند خون حاد (افزایش قند خون) گزارش کردند.

یکی از بزرگترین مطالعات برای ارتباط قند و افسردگی - تجزیه و تحلیل رژیم غذایی و خلق و خوی ۲۳۲۴۵ فرد شرکت کننده در مطالعه Whitehall II بود که نشان داد، افزایش میزان مصرف قند با شیوع افسردگی ارتباط نزدیکی دارد.

این مطالعه که در سال ۲۰۱۷ در ژورنال Scientific Reports منتشر شد، نشان داد کسانی که بالاترین سطح مصرف قند را دارند ۲۳ ٪ بیشتر از کسانی که کمترین میزان مصرف قند را دارند دچار افسردگی می‌شوند.

آیا مصرف قند باعث کاهش گنجایش مغز می‌شود

افزایش گلوکز خون به عروق خونی آسیب می‌رساند. آسیب رگ‌های خونی مهم‌ترین علت عوارض عروقی دیابت است که منجر به مشکلات دیگری مانند آسیب به رگ‌های خونی مغز و چشم‌ها می‌شود و باعث رتینوپاتی می‌شود.

مطالعات طولانی مدت انجام شده بر روی بیماران دیابتی، آسیب پیشرونده مغز را نشان می‌دهد که منجر به نقص در یادگیری، حافظه، سرعت یادگیری و سایر عملکردهای شناختی می‌شود، و در نهایت یکی از علت‌های کوچک شدن مغز است.

حتی در کسانی که دیابت ندارند، مصرف بیشتر قند با درصد پایین تری در آزمایش عملکرد شناختی همراه است. تصور می‌شود این اثرات به دلیل ترکیبی از هایپرگلیسمی، فشار خون بالا، مقاومت به انسولین و افزایش کلسترول باشد.

تحقیقات اضافی نشان می‌دهد که رژیم غذایی حاوی قند اضافه باعث کاهش فاکتور عصبی ناشی از مغز (BDNF) می‌شود، ماده شیمیایی مغز برای تشکیل حافظه جدید و یادگیری آن ضروری است.

کلام آخر

همانطور که تحقیقات نشان می‌دهند، هر قندی که به غذای ما اضافه شود خطرناک است. به جای مصرف مواد غنی شده با قند، میوه‌های تازه را جایگزین قندهای تصفیه شده کنید، تا از بروز این خطرات جدی جلوگیری نمایید.

خوردن میوه‌های تازه با اضافه کردن فیبر به رژیم غذایی، آنتی اکسیدان‌ها و مواد شیمیایی که باعث افزایش قند در جریان خون می‌شود و اثرات منفی را به همراه ندارد، می‌تواند برای تامین اشتیاق به مصرف شیرینی را برطرف کند.